Mondelinge vraag aan staatssecretaris Mahdi: DVZ herstart speciale vluchten voor gedwongen terugkeer

Donderdag 17 december zijn twee uitgeprocedeerde asielzoekers met een speciale vlucht van Defensie teruggestuurd naar Congo. Het ging om de eerste 'special flights' sinds de uitbraak van de coronapandemie in maart.

Volgens de berichtgeving in de pers is het ook in januari de bedoeling dat gedwongen terugkeer wordt uitgevoerd met speciale vluchten.

Mijn vragen aan u:

1. Welke ‘special flights’ staan er in januari gepland? Naar welke landen en voor hoeveel personen?
2. Welke initiatieven gaat u nemen om de gedwongen terugkeer de komende weken en maanden de hoogte in te krijgen?

Staatssecretaris Sammy Mahdi: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Van Camp, ik ben blij dat u ook in deze commissie aanwezig bent.

In een ideale wereld zouden wij geen gebruik moeten maken van special flights. Dit is de allerlaatste fase die wij overwegen op het moment dat iemand weigert mee te werken. U kent de procedure. Wij beginnen met vrijwillige terugkeer. Dan volgt de gedwongen terugkeer die ook gefaseerd verloopt. Als al die fases niet lukken, is de allerlaatste fase waarvoor wij kiezen, de special flight

U kent ook de kostprijs van gedwongen terugkeer ten opzichte van vrijwillige terugkeer, een special flight is de allerduurste. Ik heb er dus liefst geen enkele. Helaas hebben wij dat moeten doen in het geval van die twee personen die teruggestuurd werden naar Congo.

Wij hebben daarover ook gecommuniceerd omdat het belangrijk is om duidelijk te maken dat wanneer mensen weigeren mee te werken aan gedwongen terugkeer, er nog steeds een stok achter de deur blijft, namelijk die special flight.

De normale gedwongen terugkeer gaat best via gewone lijnvluchten. De meeste gevallen van gedwongen terugkeer gebeuren via gewone lijnvluchten. Dat kost ons minder. In nagenoeg alle gevallen lukt het zo wel, helaas niet altijd.

In verband met de hervatting van de special flights, er staat van Belgische kant geen special flight op de agenda in januari. België zal wel waar mogelijk deelnemen aan vluchten georganiseerd door andere staten.

De belangrijke stap om de verwijdering de komende maanden op te drijven, is het overtuigen van bepaalde landen om opnieuw gedwongen terugkeer toe te laten. Dit wordt op verschillende niveaus aangekaart bij de desbetreffende staten. Ik volg dit zelf nauw op, in samenspraak met de Dienst Vreemdelingenzaken.

Ik hoop dat ik u de komende maanden zo weinig mogelijk special flights zal moeten meedelen omdat dit zou betekenen dat wij via de vrijwillige terugkeer of gedwongen terugkeer via lijnvluchten in staat zijn om zoveel mogelijk mensen terug te kunnen sturen die onwettig op het grondgebied verblijven.

Yoleen Van Camp (N-VA): Mijnheer de staatssecretaris, bedankt voor uw antwoord.