Mondelinge vraag aan minister Bellot: Toegankelijkheid vervangbussen NMBS

Meneer de minister, in het weekend van 20 oktober wil een rolstoelgebruiker de trein pakken van Lichtervelde naar Menen. Door werken op het spoor (tussen Roeselare en Kortrijk en tussen Kortrijk en Menen) rijden er geen treinen en zijn er (voorziene) vervangbussen voorzien. De rolstoelgebruiker krijgt te horen dat hij niet mee kan pendelen op de vervangbus, want dat zijn rolstoel te veel plaats zou innemen maar ook dat de vervangbus niet voorzien is op rolstoelen, bijvoorbeeld geen oprijplaat bevat. Voordien werden voor rolstoelgebruikers taxi's voorzien, maar dat is nu geschrapt blijkbaar en wordt alleen nog ingericht in geval van onvoorziene onmogelijkheid om de trein te nemen, bijvoorbeeld bij incidenten. Ik heb zelf contact opgenomen met het B-for you team Kortrijk en zij bevestigen al het bovenstaande persoonlijk. Ze voegen er zelfs aan toe dat het op de werfinfoborden in het station uithangt dat rolstoelgebruikers niet van de pendelbus gebruik kunnen maken. 

1. Wat is er precies misgelopen hier? Bent u op de hoogte van het voorval?
2. In het algemeen: Wat is de procedure voor rolstoelgebuikers? Mogen zij wel of niet op vervangbussen? Enkel bij onvoorzien niet-rijden van de trein (incidenten) of ook bij voorzien niet-rijden van de trein (werken)?
3. Waarom wordt er niet voorzien in vervangbussen die sowieso toegankelijk zijn? Het is zo dat veel rolstoelgebruikers aangewezen zijn op het openbaar vervoer.
4. Is dit geen discriminatie van personen met een handicap? Mensen zonder rolstoel worden bediend via vervangbussen, maar mensen met een handicap moeten zelf hun plan dan maar trekken? 
5. Waarom is het inrichten van taxivervoer voor rolstoelgebuikers geschrapt, indien zij de vervangbus niet op kunnen/mogen? Waarom moeten zij hun vervoer zelf dan regelen en betalen, maar is er voor mensen zonder rolstoel wel probleemloos een alternatief via vervangbussen? 
6. Gaat u iets ondernemen om het vervoer van mensen met de rolstoel te verzekeren als de trein niet kan rijden en er vervangbussen ingelegd moeten worden?

Minister François Bellot: Beste collega, voor het weekend van 20 en 21 oktober heeft de NMBS een assistentieaanvraag teruggevonden die aan uw beschrijving voldoet. Voor die persoon werden echter taxiritten besteld en uitgevoerd. De NMBS vraagt dat u haar meer gegevens bezorgt, zodat zij preciezer kan antwoorden.

In België bieden 132 stations een assistentiedienst voor personen met beperkte mobiliteit aan, ook voor personen in een rolstoel. Van die 132 stations werken er 17 samen met taxibedrijven, waardoor er een vervoerdienst kan worden aangeboden aan personen met beperkte mobiliteit, met inbegrip van de PBM in al dan niet gemotoriseerde rolstoelen. Die dienst is beschikbaar mits reservatie.

De NMBS tracht bij vervangtrajecten zoveel mogelijk toegankelijke vervangbussen in te zetten, maar kan niet garanderen dat de bussen allemaal toegankelijk zijn. Soms is de toegankelijkheid immers ook afhankelijk van de bushalte. Daarom blijft de NMBS aanraden om net als bij een treinreis assistentie aan te vragen, zodat zoveel mogelijk taxi's kunnen worden ingezet voor rolstoelgebruikers. Indien er assistentie wordt aangevraagd, tracht de NMBS in taxi's te voorzien.

In situaties waarin de trein niet kan rijden en er vervangbussen moeten worden ingelegd, worden de nodige inspanningen geleverd om voor rolstoelgebruikers in een alternatief te voorzien. De NMBS is hierbij echter ook afhankelijk van de beschikbaarheid van rolstoelvervoer bij de taximaatschappijen. De NMBS raadt dus zeker aan om ruim op voorhand via de normale procedure assistentie te reserveren. Overeenkomstig haar vervoersvoorwaarden in artikel 7, 1, § 2, kan de NMBS tijdelijk een dienst geheel of gedeeltelijk schorsen om dwingende exploitatieredenen

In dergelijke gevallen communiceert de NMBS de maatregelen meteen in de betrokken stations en deelt ze ook mee wanneer een reiziger met beperkte mobiliteit assistentie reserveert.

In de stations van Lichtervelde en Menen is een assistentiedienst beschikbaar, als er geen exploitatiewerken zijn. De assistentieteams doen in de mate van het mogelijke het nodige om op de vraag van de klant in te gaan, maar ze kunnen de dienst niet verzekeren, als er geen materiaal beschikbaar is.

Yoleen Van Camp (N-VA): Mijnheer de minister, ik dank u voor het antwoord, ook al stelt het mij zeer teleur. Ik begrijp niet dat er geen sluitende procedure is zodat, als er vervangvervoer moet worden georganiseerd, de rolstoelgebruikers daarvan altijd gegarandeerd kan gebruikmaken of als er een bus wordt ingezet die niet toegankelijk blijkt te zijn of als de halte niet toegankelijk is, er in een taxi wordt voorzien voor mensen in een rolstoel.

Uit uw antwoord blijkt dat alles afhangt van het aanbod. Dat was hier ook het geval. De rolstoelgebruiker had eerst te horen gekregen dat hij zijn vervoer zelf moest regelen en bekostigen. Ik heb dan zelf gebeld. Daarna heeft men, uit schaamte, omdat ik net iets meer op mijn strepen sta dan de gemiddelde mens hier, toch vervoer geregeld met de vraag om daar in het Parlement niets mee te doen. Ik vind dat schandalig.

Ik vind dat u als minister procedures kunt instellen die opleggen dat wordt voorzien in vervoer. Als de bus of de halte niet toegankelijk is, dan moet ten minste in een taxi worden voorzien.

Die reizigers kunnen zoals ons niet zomaar de auto nemen, als de trein niet rijdt. Zij zijn aangewezen op het openbaar vervoer. Zij hebben op dat moment geen alternatieven.